Voorbije activiteiten in beeld en woord

Architectuurroute 27 juni en 4 juli

Telkens namen 14 belangstellenden deel aan deze fietstocht langs boeiende voorbeelden van het modernisme in Brasschaat. We bewonderden een twintigtal architecturale parels uit de perioden 1930-1940 en 1945-1975. De gebouwen van Kindervreugd en de Openluchtschool Sint-Ludgardis behoren tot deze stijl. Het modernisme is gekenmerkt door strakke vormen en verfijning, wat vooral tot uiting komt in een heel aantal privéwoningen, gelegen in Vriesdonk en Mariaburg. Sommige zijn geklasseerd als monument en erkend als beschermd erfgoed.

We hadden oog voor een vlinderdak, ‘sombrero’ en lessenaarsdak, voor bandramen, verticale lichtsleuven, ronde en lange smalle ramen, voor erkers, smeedwerk en halfronde balkons. Ook kregen we wetenswaardigheden te horen over laanbomen, straatnamen, fietsstraten en de aanleg van fietspaden.

We genoten het voorrecht binnen het domein van Sint-Ludgardis meer te vernemen over de historiek, de gebouwen en de werkwijze van de Openluchtschool. Tijdens de deugddoende koffiepauze konden we impressies uitwisselen.

Orgelpunt was het bezoek aan de woning van architect Fons Weekx, die iedereen verraste met zijn enthousiaste uitleg over zijn door hemzelf ontworpen woning: het concept, de achtergronden, de indeling, de tuin.

Davidsfonds Brasschaat schenkt het integrale bedrag van de deelnameprijs aan Bond zonder Naam.

Uniek jaren ’60 pand in de vorm van kubistisch volume met vlinderdak. Voor deze fantastische mix tussen abstract en brutalisme tekende de befaamde architect Marc Dessauvage. Zie verdere uitleg hieronder in video.

De opbrengst van deze fietstocht werd geschonken aan Bond zonder Naam

Daguitstap naar Doornik – 9 juli 2021

Doornik – de tweede oudste stad van België – was eeuwenlang één van de religieuze en culturele centra van Vlaanderen. Al in de Romeinse tijd bestond de stad en vooral in de Middeleeuwen groeide ze flink door de bloeiende lakenhandel. Doornik was tevens groot leverancier van wandtapijten. Hier werkten de eerste “Vlaamse Primitieven” en de steengroeven uit de buurt leverden de bouwelementen voor de eerste romaanse en gotische gebouwen in Vlaanderen. In 1513 werd de stad veroverd door koning Hendrik VIII van Engeland. Daarmee is het de enige stad in België die ooit onder Engels bewind viel.

Het erfgoed van Doornik biedt vele sporen van haar duizendjarige geschiedenis. We bewonderden het oudste belfort van België en de O.L.V-kathedraal met zijn vijf klokkentorens. We wandelden door de stad met de lakenhal, de Pont des Trous en de vele gebouwen in art-nouveaustijl, o.a. het Museum voor Schone Kunsten (ontworpen door Victor Horta).

Jo Casaer schreef een boeiend verslag van deze uitstap. Hij verzorgde ook de fotoreportage. Mogen we je speciale aandacht vragen voor de foto van het schilderij van Theodoor Verstraete? Deze schilder woonde vele jaren in Brasschaat en er is een straat naar hem genoemd.

Kijk en lees het verslag hier.

Paul Catteeuw: Land van sprookjes, mythen, fabels, parabels, legendes en sagen

Paul Catteeuw, germanist en eindredacteur van het cultureel tijdschrift Volkskunde, nam ons mee naar het fascinerende land van sprookjes, mythen, fabels, parabels, legendes en sagen, waar de geschiedenis nog oraal werd overgeleverd. De spreker legde helder uit wat het verschil is tussen al deze verhaalvormen en waar en wanneer ze voorkwamen. Er bestaan nu nog altijd moderne, eigentijdse volksverhalen, maar door de komst van TV en internet dreigt die orale kunst jammer genoeg verloren te gaan.

In het Nederlands is er een verschil tussen sagen en legendes: legendes hebben een christelijk element in zich, sagen niet. De verhalen gingen meestal over het onbekende, het onbestemde, over gevaar, vooral tijdens de donkere perioden van het jaar toen er nog geen verlichting was. Een kerkhof boezemde angst in met de “dwaallichtjes” die er rondwaarden… Ook kennis van kruiden en planten, schrikte gewone mensen af (heksen). In alle culturen en talen bracht men verhalen om fenomenen die men toen niet kon verklaren toch te duiden. Bovendien doken soms gelijkaardige vertellingen op in buurlanden (over bendes, dieren, ook Tijl Uilenspiegel was bekend).

Onze tijd kent dan weer stadssagen (urban legends of broodje-aapverhalen) en “fake news” dat razendsnel wordt opgepikt en weer doorgegeven.

Meer weten? Volksverhalenbank.be (per regio en per gemeente, met ook verhalen van/over Brasschaat)

Hampton Court en Engelse tuinen, twee lezingen door Patricia Verhoestraete

Patricia Verhoestraete nam ons mee naar Hampton Court Palaceampton ¢ourt,, een koninklijk landgoed van 1086 dat in de 16^de eeuw in handen kwam van de katholieke Cardinal Wolsey. Die breidde het verder uit tot de mooiste residentie van Europa. Het domein werd later ingepalmd door Hendrik VIII die er verbleef met zijn 6 vrouwen. Onder zijn bewind werd het kasteel verder verfraaid en de tuinen majestueus aangelegd. Ook zijn opvolgers (van de Tudors tot de Victorians) voegden telkens nieuwe elementen toe.

De Franse tuinmode werd geïntroduceerd door Karel II, die in Frankrijk opgroeide. Zo kwam er in Hampton Court “Longwater” bij, met lange rijen bomen en promenades. Mary en Willem van Oranje legden dan weer Nederlands accenten met een “Privy” Garden en tulpen, veel tulpen. In de dure wijk Kensington ging de Brompton kwekerij (1689) open. Die verkocht alles voor de aanleg van barokke terrassen en tuinen. Er ontstonden toen ook Topiary tuinen, met ‘vormsnoei’ bomen.

De tuinen bij grote landhuizen, kastelen en paleizen van de adel en grootgrondbezitters zijn ronduit schitterend. Sommige eigenaars waren botanisten en kweekten zelf (o.a. zijdewormen en suikerriet). Rond 1630 opende het Garden Museum (The Ark) als eerste zijn deuren voor het publiek in Lambeth, Londen. Het omvatte reisverslagen, boeken, curiosa en een heuse botanische tuin van John Tradescant en zijn zoon, beiden botanicus. (herstructurering in 2017).

De Engelse tuin is eigenlijk een landschapstuin in typisch Engelse landschapsstijl (de natuur beheerst het landschap, niet de mens), uitgedacht in de 18^e eeuw door ontwerpers William Kent (architect) en Charles Bridgeman (koninklijk tuinier en botanicus). Ze werkten samen aan gote tuinen die later veelvuldig gekopieerd werden in heel Europa, tot Rusland toe (St.-Petersburg). Bridgeman zorgde ook voor het herontwerp van de koninklijke tuinen (Windsor, Kensington Palace, Hampton Court, St.-James’s Park en Hyde Park).

Lancelot ‘Capability’ Brown creëerde dan weer een ideaal landschap op het Engelse platteland met kunstmatige meren, dammen en kanalen om de illusie te geven dat er een rivier door de tuin stroomde. Hij legde glooiende gazons aan met Haha en weids uitzicht op geïsoleerde bomen. Ook deze tuinen werden overal gekopieerd (noot: Brown legde o.a.de tuinen van Laken en van het kasteel Belvédère aan).

De Victoriaanse periode kenmerkt zich dan weer door het toevoegen van koloniale tuinelementen en exotische planten. Populair waren grote gazons voor tea parties en picknicks, en sportvelden om cricket en tennis te spelen (Edwin B. Budding, eerste grasmaaimachine in 1830). Ook Anglo-Chinese tuinen en cottagetuinen waren erg geliefd. In de 20^ste eeuw ontstonden de populaire volkstuintjes en de vele stadstuinen. Nu gaat de aandacht naar prachtige daktuinen op hoge gebouwen.

Zowel de historische landhuizen als hun tuinen horen bij het erfgoed en worden schitterend onderhouden door English Heritage en de National Trust (die steunt volledig op vrijwilligers; er is ook een Belgische afdeling).

“Psychologie van de ouder wordende mens” (Luc Van de Ven):

Luc Van de Ven gaf ons als klinisch ouderenpsycholoog helder inzicht in een aantal psychische problemen die gepaard gaan met het ouder worden. Om gezond en bevredigend oud worden is gepast omgaan met verlies essentieel. Je lichaam verandert en dat begrenst je manier van leven. Met pensioen gaan, kan (vooral voor mannen) een verlies zijn. Maar ook het verlies van de levenspartner vraagt een intens rouwproces vooraleer je terug kan genieten van het leven. Karaktertrekken als veerkracht en vermogen tot zingeving zijn belangrijk in elk verliesproces. Een echte vertrouwenspersoon kan je ook helpen.

Thema’s als de partnerrelatie, seksualiteit op leeftijd en het beleven en ervaren van problemen bij depressie of dementie kwamen eveneens uitgebreid aan bod. Luc pleitte voor een evenwicht tussen thuiszorg en woonzorg. Daarnaast zette hij de wijsheid van senioren in de verf: emotionele intelligentie en mildheid naar familieleden en vrienden helpen om je leven mooi af te maken.

Achteraf werd nog uitgewisseld over vragen over de toekomst van mensen in de woonzorg. Senioren willen vandaag duidelijk meer inspraak hebben in en zelf verantwoordelijkheid zijn voor hun ouder worden. Het was een mooi besluit van een boeiende avond.

https://documentcloud.adobe.com/link/review?uri=urn:aaid:scds:US:3b07b2c4-041a-406b-9051-e85f96239519#pageNum=1

https://documentcloud.adobe.com/link/review?uri=urn:aaid:scds:US:0ce97378-917b-45d4-9ff3-387fd51c258d#pageNum=1