Bult – Marieke de Maré
Wanneer ik een -mij niet bekend- boek cadeau krijg, ben ik altijd benieuwd, maar ook een beetje op mijn hoede. ‘ Zal dit mijn ding wel zijn?’
BULT , de debuutroman van Marieke De Maré (°1985) heeft me bijzonder positief verrast. Dit kleine boekje (amper 132 niet-volgeschreven pagina’s) straalt schoonheid uit!
Om te beginnen al door de prachtige sobere vormgeving door Gert Dooreman springt dit boekje in het oog. De zachte bult staat op de cover (die een beetje ruw aanvoelt) en de lijn loopt doorheen het boek tot aan de achterflap. Aanvankelijk vlak, komt er gaandeweg meer reliëf. De lijn loopt mee met het verhaal.
Marieke De Maré schrijft in een prachtige, uitgepuurde taal met vaak onverwachte beelden en woordkeuzes. Ze schrijft suggestief, poëtisch, met veel gevoel en aandacht voor ieder woord. En zo doet ze beroep op de aandacht en de creativiteit van de lezer. De bladspiegel, met veel plaats voor witruimte, creëert een aanschouwelijke afstand die je de kans geeft details beter op te nemen en stil te staan bij het verhaal.
Op BULT, een kleine grillige heuvel met één zachte helling wonen drie eenzame mensen. De oude vrouw verzamelt knikkers, de jonge vrouw is sterrenkundige en verzamelt dierenmaskers, de lange slanke man is kunstenaar en heeft een nachtvlinderhond. Alle drie hebben ze hun moeder verloren en leven ze met die leegte. Ze willen alleen zijn, willen rust en stilte om te verwerken. Juist het alleen zijn en de stilte maken hen nieuwsgierig naar elkaar. Langzamerhand beginnen ze te communiceren en vinden ze troost.
BULT gaat over leven en dood, over afscheid nemen, over alleen zijn en toenadering, over troost. Het is een weemoedig verhaal waarin humor en fantasie niet ontbreken.
Een boek dat ik na het lezen met plezier nog een tijdje op het salontafeltje laat liggen om te genieten van de schoonheid en om erover na te denken. En om opnieuw te lezen?
Annick Van Roey – 13.04.2021
uitgeverij Vrijdag 2020
Shuggie Bain: Booker Prize 2020
Shuggie Bain is het ontroerende, trieste verhaal over een kleine jongen die opgroeit in een vervallen, sociale huurwoning in een bedompte, voormalige mijnwijk in Glasgow. Zijn moeder Agnes, zijn zus Catherine en zijn broer Alexander – Leek – zijn er gedumpt door de tweede echtgenoot van Agnes, Shugg Bain Sr. Shuggie is het product van dit huwelijk, de twee oudere kinderen zijn afkomstig uit een eerder huwelijk van Agnes. Agnes lijdt aan een alcoholverslaving, die het gezin volledig kapot maakt. Catherine neemt de vlucht naar Zuid-Afrika, waar zij na haar huwelijk gaat wonen en ook Leek kan de situatie na veel geduld niet meer aan. Zo rust de verantwoordelijkheid voor het welzijn van zijn moeder op de tengere kinderschouders van Shuggie, die niet alleen zijn moeder boven alles liefheeft, maar die ook worstelt met zijn ontluikende homoseksualiteit. Hierdoor is hij het mikpunt van pesterijen van de kinderen op school en uit de buurt. Wanneer Agnes een jaar “droog staat”, kunnen Leek en Shuggie hun geluk niet op, maar helaas vervalt zij keer op keer aan haar verslaving. Ook een verhuizing naar de stad levert geen oplossing op, want het alcoholisme verhuist mee. De uiteindelijke oplossing komt triest genoeg pas met de dood van Agnes, waarna Shuggie ontredderd achterblijft.
Shuggie Bain is een hartverscheurend verhaal over de trieste jeugd van een kind van de rekening. Honger, ellende, angst, geweld en teleurstelling zijn de begrippen waarmee hij opgroeit. Maar boven dit alles torent de liefde van het kind voor de moeder en de liefde van de moeder voor het kind uit.
Shuggie Bain is het autobiografische debuut van Douglas Stuart, die er in 2020 terecht de Booker Prize mee won. Het speelt zich af in Glasgow tijdens het Thatcher tijdperk. In het westen van Schotland werd veel industrie gesloten en de armoede was groot. De gezinnen moesten van bijstandsuitkeringen en kinderbijslag rondkomen, omdat de mannen werkeloos waren, niet in staat om in het onderhoud van hun gezin te voorzien. Het waren dan ook de vrouwen, die de eindjes aan elkaar moesten knopen. Wanneer een groot deel van het te besteden budget verdween in de aankoop van drank, was de honger al snel een permanente gast aan tafel.
Verder speelt de strijd tussen katholicisme en protestantisme ook een grote rol. De familie van Agnes is oorspronkelijk afkomstig uit Ierland en haar eerste echtgenoot is katholiek. Haar tweede echtgenoot, Shugg Bain Sr. is protestant en ook deze verschillen veroorzaken wrijving in de familie. Maar niet alleen door het geloof onderscheidt Agnes zich van haar omgeving. Haar verzorgde uiterlijk, haar onberispelijke woning, maar vooral haar correct taalgebruik is een populair gespreksonderwerp van haar slonzige buurvrouwen, die in het “Glasgow Slang” met elkaar communiceren.
Het boek is verdeeld in vijf delen, die zich afspelen in 1981, 1982, 1989 en 1992. In deze coming of age roman volgen we Shuggie Bain vanaf vijfjarige leeftijd tot zijn zestiende, de leeftijd waarop hij volledig op zichzelf aangewezen is. In het eerste deel wordt al aangegeven dat zijn moeder is overleden.
In 2008 begon Stuart met zijn boek Shuggie Bain. Het waren eerst allerlei fragmenten die hij zich herinnerde uit zijn jeugd, maar uiteindelijk werd het een roman.
Douglas Stuart trad in de voetsporen van J.K. Rowling, maar verbeterde haar record. Harry Potter werd door 12 uitgeverijen geweigerd, Shuggie Bain officieel door 32, hoewel het er in werkelijkheid 44 waren.
Deze uitgeverijen zullen hun beslissing betreuren, want Shuggie Bain heeft alle eigenschappen om een klassieker te worden. Door de ongecompliceerde schrijfstijl is de roman ook zeer toegankelijk en ondanks het beladen thema ontbreekt de humor niet. Een heerlijke leeservaring en een absolute aanrader.
Mary Watson-Kullmann – 08.03.2021
Douglas Stuart
Douglas Stuart werd op 31 mei 1976 geboren in de arbeiderswijk Sighthill in Glasgow als jongste in een gezin met drie kinderen. Zijn vader liet het gezin niet lang na zijn geboorte in de steek, zodat Stuart hem nooit heeft gekend. Stuart groeide op in armoede. Aangezien moeders niet werkten in die tijd, moest het gezin rondkomen van een bijstandsuitkering, zoals beschreven in Shuggie Bain. De bijstandsuitkering was al snel uitgegeven aan alcohol, zodat het grootste deel van de week het gezin zonder eten zat.
Toen Stuart zestien jaar was, stierf zijn moeder. Eerst woonde hij samen met zijn oudere broer, maar na twee jaar huurde hij een armoedig kamertje in een pension. Hij bezocht de Crookston Castle Secondary School en hij werkte in het weekend en s’ avonds in een doe-het-zelfzaak om in zijn onderhoud te voorzien. Douglas had een grote belangstelling voor literatuur en bleef hierdoor zijn schoolopleiding volgen, ook toen hij op 16-jarige leeftijd niet langer leerplichtig was. Als eerste in zijn familie behaalde hij een middelbareschooldiploma.
Vervolgens behaalde hij zijn bachelor diploma aan de Heriot-Watt School of Textiles and Designs in Galashields en zijn master diploma aan het Royal College of Art in London. Na zijn examen kreeg hij een baan aangeboden bij Calvin Klein en Stuart verhuisde in 2000 naar New York. Hij werkte als ontwerper bij Ralph Lauren, Banana Republic en Jack Spade.
Vrij snel na zijn verhuizing naar de V.S. leerde Stuart Michael Cary kennen. Zij trouwden in februari 2020 op de dag dat Shuggi Bain in de V.S. werd gepubliceerd, twintig jaar nadat zij elkaar hadden ontmoet.
Douglas Stuart woont in East Village, Manhattan en heeft zowel de Britse als de Amerikaanse nationaliteit.
Gul geschiedschrijven: Van Loo en de Bourgondiërs
Een klein halfjaar lang hebben de kloeke Bourgondiërs van Bart Van Loo mij ’s avonds en ’s nachts gezelschap gehouden. Gisteren klapte ik het boek met een tevreden zucht dicht. Wàt een leesavontuur was dat geweest. Ik mijd steevast hypes in boekenland – zeker als die boeken wat schreeuwerig aan de man worden gebracht (met o.m. een optreden in De wereld draait door op de Nederlandse televisie) – maar hier kon ik als DF-lid moeilijk omheen.
Tegelijk bekroop mij de vraag hoé ik dit boek had ervaren: was dit nu een historisch werk (Van Loo is blijkens zijn paginalange bibliografie achteraan niet over een nachtje ijs gegaan), of toch eerder en vooral een knappe vertelling? Of beide?
Toevallig brak net deze week daarover een klein polemiekje los in De Standaard, waarin Van Loo het aan de stok kreeg met academische collega’s, die hij saaie en taaie schrijverij verweet, een beetje als repliek op de hemzelf aangewreven historische en dichterlijke vrijheden die hij zich veroorlooft.
Ik raak er zelf moeilijk uit. Natuurlijk doorzie ik die vreemde (maar o zo meeslepende) verteltoon, met zinnen als ‘In het diepst van zijn gedachten zou Karel altijd een Bourgondische ridder blijven’ of ‘Terwijl het gebedshuis leegliep, bleef Filips verzonken in vrome overpeinzingen’. Hier is een alwetende verteller aan het woord, geen raszuivere historicus. In dat opzicht is de blurb van historicus Herman Pleij op de achterflap veelzeggend: ‘Vol cliffhangers en aangrijpende passages. Onweerstaanbaar.’ Alsof hier een pageturner van Pieter Aspe of Bob Mendes aangeprezen diende te worden.
Mààr het werkt allemaal wonderwel. Je raakt als lezer opnieuw (of voor het eerst) betoverd door die mistige epoque van uitbuiting, gekonkel, verkwisting, maar ook van bravoure, wereldberoemde kunstenaars en architecturale hoogstandjes.
Navraag bij een collega middeleeuwse geschiedenis leerde me dat Van Loo inhoudelijk te veel de platgetreden paden heeft opgezocht en de clichés over de Bourgondiërs niet uit de weg gegaan is – en op die manier een kans op bijstelling van dat beeld en op wat meer multiperspectiviteit heeft gemist.
Maar als literatuurdocent kàn ik niet anders dan me laven aan ’s mans exuberante, schmierende, ik zou haast zeggen bourgondische stijl. Groots van opzet, meesterlijk gestructureerd (van een ‘vergeten millennium’ dat in de vijfde eeuw n.C. begon tot een ‘merkwaardige dag’ in oktober 1496), feilloos gedoseerd op het vlak van lering en vermaak.
De bourgogne die ik er vandaag op had willen drinken, bleek helaas al wat verzuurd.
Bert Cruysweegs (28.I.2021)
Luister hieronder de podcast ‘Bourgondiërs’ van Klara met Bart Van Loo
In ‘De Bourgondiërs’ neemt Bart Van Loo u mee op sleeptouw door de middeleeuwen en deze reeks zal ook downloadbaar zijn als podcast. Alle afleveringen zijn ondertussen beschikbaar via alle grote platformen. Abonneer u op onze podcast en mis niets van een even wonderlijke als gevaarlijke reis langs brandstapels en feestelijke banketten, de pest en riddertoernooien, Jeanne d’Arc en Filips de Goede, schizofrene koningen en geniale kunstenaars.
Meer info: https://klara.be/debourgondiers
De Bourgondiërs met Bart Van Loo
In 'De Bourgondiërs' neemt Bart Van Loo de luisteraar op sleeptouw door de middeleeuwen: een even wonderlijke als gevaarlijke reis langs brandstapels en feestelijke banketten, de pest en riddertoernooien, Jeanne d’Arc en Filips de Goede, schizofrene koningen en geniale kunstenaars, de prachtige beeldhouwwerken van de vergeten Klaas Sluter en de wereldberoemde schilderijen van Jan van Eyck. Deze keer richt Vlaanderens bekendste francofiel zijn blik op onze eigen geschiedenis en vertelt hij het spannende ontstaan van de Nederlanden. En wat blijkt? De Lage Landen zijn een Bourgondische uitvinding.
De Bourgondiërs met Bart Van Loo – Aflevering 8
Op 15 juni 1467 sterft Filips de Goede. In Brugge waar ‘de Leeuw Van Vlaanderen’ begraven zal worden, is de hele stad in rouw. Maar nog het meest aangedaan, is zijn zoon Karel De Stoute. Charles le Téméraire schreit bittere tranen; Veel tijd om te rouwen heeft hij echter niet: het lot van het Bourgondische rijk ligt immers nu in zijn handen.
vrijdag 29 maart 2019
vrijdag 22 maart 2019
vrijdag 15 maart 2019
vrijdag 8 maart 2019
vrijdag 1 maart 2019
vrijdag 22 februari 2019
vrijdag 15 februari 2019
vrijdag 8 februari 2019
zondag 3 februari 2019
vrijdag 1 februari 2019
Search Results placeholder
